A theoretical model for a dictionary of the endangered Sherpa language
Date
2017-03
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Stellenbosch : Stellenbosch University
Abstract
ENGLISH ABSTRACT: According to Ethnologue (2015) every year an average of 6 languages are disappearing from this world, and 1,531 languages among 7,102 are classified as ‘threatened’ or ‘shifting’. These languages are the endangered languages. This is a reason, why linguists need to help to protect the language ‘species’ like the protection directed at other types of categories like wild life, animals, fishes, etc. in order to preserve the species. There are a few ways to preserve the languages, which are under the danger of becoming extinct. Hinton (2001) pointed out that the most important thing to do for the endangered languages is to document the knowledge of the speakers of these languages as thoroughly as possible. Tsunoda (2005) described the theory of the holistic approach as the best way to document one language. As a method of holistic approaches dictionary compiling is a synthetic result of all grammatical analysis, and a great repository of vocabulary items. The purpose of this thesis is to present a model for a dictionary of the endangered Sherpa language as an example of how a dictionary for endangered languages can be planned and compiled.
For this purpose, attention is given to the situation of endangered languages in the world, with a focus on the importance of compiling dictionaries to revitalize the languages. The situation of the Sherpa language is explained as a sample case of some problems of documentation. Aspects of lexicography theories, i.e. dictionary typology, the theoretical approach to standard-preserving dictionaries, the general theory of Wiegand, and the function theory are discussed. Data collection is treated but it is shown that before getting involved in data collection, the language study should be done in order to ensure a clear distinction between the different dialects and variants. Two kinds of data collection are then discussed, i.e. data collection by means of a lexicographic corpus and by employing semantic domains. The structures of the envisaged Sherpa Dictionary as a model for the endangered languages are then discussed. The structural description of the Sherpa Dictionary, i.e. the outer texts (front matter and back matter), and the central list with the emphasis on the macro- and microstructure are discussed.
In this thesis, I tried to distinguish the method of dictionary compilation for the endangered languages from the method of dictionary compilation for languages that are not under the threat of extinction. This thesis will present guidelines for the envisaged Sherpa Dictionary, and will hopefully also be a model for dictionaries of other endangered languages.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Volgens Ethnologue (2015) verdwyn daar jaarliks gemiddeld 6 tale, terwyl 1531 van die wêreld se 7102 tale as “bedreig” of “verskuiwend” geklassifiseer is. Al hierdie tale is bedreigde tale. Daarom is dit belangrik dat taalwetenskaplikes moet help om hierdie taalspesies te beskerm – soos die beskerming van ander tipes kategorieë soos wildlewe, diere, visse, ensovoorts in ’n poging om die spesie te beskerm. Daar is verskillende maniere om tale wat met uitsterwing bedreig word te beskerm. Hilton (2001) wys daarop dat die belangrikste ding wat gedoen moet word, is om die kennis van die sprekers van daardie tale so deeglik as moontlik te dokumenteer. Tsunoda (2005) beskryf die teorie van die holistiese benadering as die beste manier om een taal te dokumenteer. As ’n metode van die holistiese benadering is woordeboeksamestelling ’n sintetiese produk van al die grammatikale analises en ’n belangrike neerslagplek van woordeskatitems. Die doel van hierdie tesis is om ’n model daar te stel vir ’n woordeboek vir die bedreigde Sherpa taal, as ’n voorbeeld van hoe ’n woordeboek vir bedreigde tale beplan en saamgestel kan word. Vir hierdie doel is daar aandag gegee aan die situasie van bedreigde tale in die wêreld, met ’n fokus op die belang van woordeboeksamestelling om tale te laat herleef. Die situasie van Sherpa word verduidelik as ’n voorbeeld van sekere dokumentasieprobleme. Aspekte van leksikografiese teorieë, naamlik woordeboektipologie, die teoretiese benadering tot standaard-beskermende woordeboeke, die algemene teorie van Wiegand en die funksieteorie word bespreek. Dataversameling word bespreek maar dit word aangetoon dat voordat daar met dataversameling begin word daar ’n studie van die taal gedoen moet word om ’n duidelike onderskeid tussen verskillende dialekte en variante te verseker. Twee tipes dataversameling word dan bespreek, te wete dataversameling deur middel van ’n leksikografiese korpus en deur gebruik te maak van semantiese domeine. Die strukture van die beplande Sherpa woordeboek as ’n model vir bedreigde tale word bespreek. Die struktuurbeskrywing van die Sherpa woordeboek, naamlik die buitetekste (voor en agter tekste) asook die sentrale teks, met die klem op die makro- en die mikrostruktuur, word bespreek. In hierdie tesis het ek probeer om die metode van die samestelloing van ’n woordeboek vir bedreigde tale te onderskei van die metodes vir die samestelling van woordeboeke van tale wat nie deur uitsterwing bedreig word nie. Hierdie tesis sal riglyne verskaf vir die beplande Sherpa woordeboek wat hopelik ook ’n model vir woordeboeke van ander bedreigde tale kan wees.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Volgens Ethnologue (2015) verdwyn daar jaarliks gemiddeld 6 tale, terwyl 1531 van die wêreld se 7102 tale as “bedreig” of “verskuiwend” geklassifiseer is. Al hierdie tale is bedreigde tale. Daarom is dit belangrik dat taalwetenskaplikes moet help om hierdie taalspesies te beskerm – soos die beskerming van ander tipes kategorieë soos wildlewe, diere, visse, ensovoorts in ’n poging om die spesie te beskerm. Daar is verskillende maniere om tale wat met uitsterwing bedreig word te beskerm. Hilton (2001) wys daarop dat die belangrikste ding wat gedoen moet word, is om die kennis van die sprekers van daardie tale so deeglik as moontlik te dokumenteer. Tsunoda (2005) beskryf die teorie van die holistiese benadering as die beste manier om een taal te dokumenteer. As ’n metode van die holistiese benadering is woordeboeksamestelling ’n sintetiese produk van al die grammatikale analises en ’n belangrike neerslagplek van woordeskatitems. Die doel van hierdie tesis is om ’n model daar te stel vir ’n woordeboek vir die bedreigde Sherpa taal, as ’n voorbeeld van hoe ’n woordeboek vir bedreigde tale beplan en saamgestel kan word. Vir hierdie doel is daar aandag gegee aan die situasie van bedreigde tale in die wêreld, met ’n fokus op die belang van woordeboeksamestelling om tale te laat herleef. Die situasie van Sherpa word verduidelik as ’n voorbeeld van sekere dokumentasieprobleme. Aspekte van leksikografiese teorieë, naamlik woordeboektipologie, die teoretiese benadering tot standaard-beskermende woordeboeke, die algemene teorie van Wiegand en die funksieteorie word bespreek. Dataversameling word bespreek maar dit word aangetoon dat voordat daar met dataversameling begin word daar ’n studie van die taal gedoen moet word om ’n duidelike onderskeid tussen verskillende dialekte en variante te verseker. Twee tipes dataversameling word dan bespreek, te wete dataversameling deur middel van ’n leksikografiese korpus en deur gebruik te maak van semantiese domeine. Die strukture van die beplande Sherpa woordeboek as ’n model vir bedreigde tale word bespreek. Die struktuurbeskrywing van die Sherpa woordeboek, naamlik die buitetekste (voor en agter tekste) asook die sentrale teks, met die klem op die makro- en die mikrostruktuur, word bespreek. In hierdie tesis het ek probeer om die metode van die samestelloing van ’n woordeboek vir bedreigde tale te onderskei van die metodes vir die samestelling van woordeboeke van tale wat nie deur uitsterwing bedreig word nie. Hierdie tesis sal riglyne verskaf vir die beplande Sherpa woordeboek wat hopelik ook ’n model vir woordeboeke van ander bedreigde tale kan wees.
Description
Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2017.
Keywords
Endangered languages, Sherpa language, Dictionary conceptualization, Language documentation, Language standardization, Sherpa dictionary -- Theoretical model, Genuine purpose of dictionaries, UCTD