Die kartering van ’n distopiese Suid-Afrika in Lien Botha se Wonderboom (2015)
Date
2022-03
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Stellenbosch : Stellenbosch University
Abstract
ENGLISH ABSTRACT: This study researches Lien Botha’s novel Wonderboom (2015) and how the narrative and
paratextual elements produce different visual and textual cartographies of a dystopian South
Africa. The different storylines are interwoven with South African history and geography. The
mappings form an image of a dystopian society and are told achronologically. This study
utilises Timothy Morton’s ecocritical concept of dark ecology as well as Franco Moretti’s
model of distant reading to analyse the narrative and visual mappings.
Botha plays with the idea of a place and a person’s remembrance of that place. Magriet Vos
(the protagonist) lives in a South Africa that is on the brink of collapse, but she also lives in an
imagined world (in her memories). The visual inserts in Wonderboom are metatextual
references to Botha’s Parrot Jungle-exhibition (2009), Yonder-exhibition (2014) and private
photographs that visually map the journey. The plotlines produce a literary cartography. South
Africa’s existing cartography is remapped narratively, cognitively, and visually by Magriet. It
correlates and differs from the existing cartographical illustration of South Africa. The
protagonist’s fading memory influences her cartography: the mapping of the country correlates
with her memory of that place. She becomes a cataloguer of individual and collective history
which she maps throughout her travels. The thesis analyses the different of mappings presented
and observed in the novel. The textual elements in the novel are categorised and explained.
Wonderboom consists of different plotlines which are extricated. The plotlines form a master
narrative. Together the construction of Magriet’s travels in the different plotlines and smaller
mappings form a dystopian mapping of South Africa.
The study concludes that the mixing of close- and distant reading produces a richer textual
analysis because it focuses on the macro and micro level. The narrative can differ from the
visual paratextual elements. The different mappings researched indicate that there are gaps in
the protagonist’s narrative. The mapping reflects or rejects the protagonist’s spatial awareness.
This study draws a map of Magriet’s travels which differs from the map that is included in the
novel. Wonderboom (2015) maps a future that is dystopian due to humans’ destructive nature
which has far-reaching ecological consequences.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Hierdie studie ondersoek Lien Botha se roman Wonderboom (2015) en hoe die narratief en paratekstuele elemente verskillende visuele en tekstuele karterings van ’n distopiese SuidAfrika produseer. Die verskillende verhaallyne word verweef met die Suid-Afrikaanse geskiedenis en geografie. Die karterings, wat ’n beeld van ’n distopiese samelewing vorm, word achronologies vertel. Die studie betrek Timothy Morton se ekokritiese konsep van duister ekologie sowel as Franco Moretti se konsekwentleesmetode (distant reading) om die narratiewe en visuele karterings te ondersoek. Botha speel met die idee van ’n plek en die mens se herinnering aan daardie plek. Magriet Vos (die protagonis) leef in ’n Suid-Afrika wat besig is om in duie te stort, maar sy leef ook in ’n verbeelde wêreld (wat in haar herinneringe bestaan). Die visuele insetsels in Wonderboom is metatekstuele verwysings na Botha se Parrot Jungle-uitstalling (2009), Yonder-uitstalling (2014) en privaatfoto’s wat die reis en landskap visueel karteer. Die verhaallyne produseer ’n literêre kartografie. Suid-Afrika se bestaande kartering word narratief, kognitief en visueel deur Magriet geherkarteer. Dit stem ooreen en verskil van die bestaande kartografiese uitbeelding van Suid-Afrika. Die protagonis se wegkwynende geheue beïnvloed haar kartografie: die kartering van die land korreleer met Magriet se herinnering aan daardie plek. Sy word ’n katalogiseerder van individuele en kollektiewe geskiedenis wat sy deur die reis karteer. Die tesis analiseer die verskillende soorte karterings soos dit in die roman gerepresenteer en waargeneem word. Die tekstuele elemente in die roman word gekategoriseer en uiteengesit. Wonderboom word in die verskillende verhaallyne, wat ’n gesamentlike narratief vorm, verdeel. Die uiteensetting van Magriet se reis in die verskillende verhaallyne en kleiner karterings vorm saam ’n kartering van ’n distopiese Suid-Afrika. Die studie kom tot die gevolgtrekking dat die vermenging van stiplees en konsekwentlees ’n ryker tekstuele analise produseer omdat daar op die makro-en mikrovlak gefokus word. Die narratief kan verskil van die visuele paratekstuele elemente. Die verskillende karterings wat ondersoek word, toon aan dat daar gapings in die protagonis se narratief is. Die kartering weerspieël of verwerp die protagonis se ruimtelike bewustheid. Die studie teken ’n kaart van Magriet se reis op, wat verskil van die kaart wat in die roman voorkom. Wonderboom (2015) karteer ’n toekoms wat distopies is weens die mens se destruktiewe aard en dit het verrykende ekologiese gevolge.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Hierdie studie ondersoek Lien Botha se roman Wonderboom (2015) en hoe die narratief en paratekstuele elemente verskillende visuele en tekstuele karterings van ’n distopiese SuidAfrika produseer. Die verskillende verhaallyne word verweef met die Suid-Afrikaanse geskiedenis en geografie. Die karterings, wat ’n beeld van ’n distopiese samelewing vorm, word achronologies vertel. Die studie betrek Timothy Morton se ekokritiese konsep van duister ekologie sowel as Franco Moretti se konsekwentleesmetode (distant reading) om die narratiewe en visuele karterings te ondersoek. Botha speel met die idee van ’n plek en die mens se herinnering aan daardie plek. Magriet Vos (die protagonis) leef in ’n Suid-Afrika wat besig is om in duie te stort, maar sy leef ook in ’n verbeelde wêreld (wat in haar herinneringe bestaan). Die visuele insetsels in Wonderboom is metatekstuele verwysings na Botha se Parrot Jungle-uitstalling (2009), Yonder-uitstalling (2014) en privaatfoto’s wat die reis en landskap visueel karteer. Die verhaallyne produseer ’n literêre kartografie. Suid-Afrika se bestaande kartering word narratief, kognitief en visueel deur Magriet geherkarteer. Dit stem ooreen en verskil van die bestaande kartografiese uitbeelding van Suid-Afrika. Die protagonis se wegkwynende geheue beïnvloed haar kartografie: die kartering van die land korreleer met Magriet se herinnering aan daardie plek. Sy word ’n katalogiseerder van individuele en kollektiewe geskiedenis wat sy deur die reis karteer. Die tesis analiseer die verskillende soorte karterings soos dit in die roman gerepresenteer en waargeneem word. Die tekstuele elemente in die roman word gekategoriseer en uiteengesit. Wonderboom word in die verskillende verhaallyne, wat ’n gesamentlike narratief vorm, verdeel. Die uiteensetting van Magriet se reis in die verskillende verhaallyne en kleiner karterings vorm saam ’n kartering van ’n distopiese Suid-Afrika. Die studie kom tot die gevolgtrekking dat die vermenging van stiplees en konsekwentlees ’n ryker tekstuele analise produseer omdat daar op die makro-en mikrovlak gefokus word. Die narratief kan verskil van die visuele paratekstuele elemente. Die verskillende karterings wat ondersoek word, toon aan dat daar gapings in die protagonis se narratief is. Die kartering weerspieël of verwerp die protagonis se ruimtelike bewustheid. Die studie teken ’n kaart van Magriet se reis op, wat verskil van die kaart wat in die roman voorkom. Wonderboom (2015) karteer ’n toekoms wat distopies is weens die mens se destruktiewe aard en dit het verrykende ekologiese gevolge.
Description
Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2022.
Keywords
Literary cartography, Dark ecology, Botha, Lien, 1961- -- Wonderboom -- Criticism and interpretation, Dystopias in literature, UCTD