Die verband tussen kontekstuele en buitetekstuele faktore en die doeltreffende aanwending van gewone taal
Date
2023-03
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Stellenbosch : Stellenbosch University
Abstract
ENGLISH SUMMARY : The focus of this study is the use of plain language in different contexts. The study wanted to determine if the understanding, usability and respondents’ experience of plain language documents are affected by the context in which the document is situated, as well as the respondent’s qualification level, income, home language, variety of Afrikaans that they speak and involvement with the document. For this research, legal, medical and financial contexts were studied. The empirical research was conducted with brochures, information sheets and forms that are available in the three contexts. In the survey research-based study, 506 respondents completed a quantitative questionnaire that recorded the usability and understandability of the brochures, information sheets and forms, and recorded respondents’ experience of the different documents. The questionnaire also recorded respondents’ demographic information.
The results of the study indicate that there is a relationship between the context in which a plain language document is situated and the usability, understandability and experience of the respondents of plain language documents. The complex nature of the financial and legal contexts played a tempering role on the understandability and experience of the respondent of plain language documents, while plain language documents in the medical context were the most understandable and respondents had the best experience with the documents in the medical context. The analyses of the relationship between extratextual factors and usability, understandability and experience indicate that there is not a relationship between usability and any of the extratextual factors, but that there is a relationship between qualification level, variety of Afrikaans and involvement and understandability, and that there is a relationship between qualification level, involvement and home language and experience. Future studies can examine these relationships further.
AFRIKAANSE OPSOMMING : Die fokus van hierdie studie is die gebruik van gewone taal in ’n verskeidenheid kontekste. Die studie wou bepaal of die konteks waarin die dokument voorkom, sowel as die individu se kwalifikasievlak, inkomste, huistaal, variëteit van Afrikaans wat hulle praat en betrokkenheid by die dokument naas gewone taal, die verstaanbaarheid, bruikbaarheid en respondente se ervarings van gewonetaaldokumente beïnvloed. Die kontekste wat bestudeer is, is regs-, mediese en finansiële kontekste. Die empiriese navorsing is onderneem met bestaande brosjures, inligtingstukke en vorms wat in die drie kontekste voorkom. In die opnamenavorsing-gebaseerde studie het 506 respondente ʼn kwantitatiewe vraelys wat die bruikbaarheid, verstaanbaarheid, en ervaring van die brosjures, inligtingstukke en vorms gemeet het, voltooi. Die vraelys het ook respondente se demografiese inligting vasgevang. Die resultate van die studie dui aan dat daar ʼn verband is tussen die konteks waarbinne ʼn gewonetaaldokument gesitueer is en die bruikbaarheid, verstaanbaarheid, en ervaring van die respondente van gewonetaaldokumente. Die komplekse aard van finansiële en regskontekste speel ’n temperende rol ten opsigte van die verstaanbaarheid en ervaring van die respondente van gewonetaaldokumente terwyl gewonetaaldokumente in die mediese konteks die beste gevaar het in terme van verstaanbaarheid en respondente die beste ervaring met die dokumente in die mediese konteks gehad het. Die analise van die verhouding tussen buitetekstuele faktore en bruikbaarheid, verstaanbaarheid, en ervaring dui aan dat daar nie ʼn verhouding is tussen bruikbaarheid en enige van die buitetekstuele faktore nie, maar dat daar ʼn verhouding is tussen kwalifikasievlak, variëteit van Afrikaans en betrokkenheid en verstaanbaarheid, en dat daar ʼn verhouding is tussen kwalifikasievlak, betrokkenheid en huistaal en ervaring. Toekomstige studies kan hierdie verhoudings verder bestudeer.
AFRIKAANSE OPSOMMING : Die fokus van hierdie studie is die gebruik van gewone taal in ’n verskeidenheid kontekste. Die studie wou bepaal of die konteks waarin die dokument voorkom, sowel as die individu se kwalifikasievlak, inkomste, huistaal, variëteit van Afrikaans wat hulle praat en betrokkenheid by die dokument naas gewone taal, die verstaanbaarheid, bruikbaarheid en respondente se ervarings van gewonetaaldokumente beïnvloed. Die kontekste wat bestudeer is, is regs-, mediese en finansiële kontekste. Die empiriese navorsing is onderneem met bestaande brosjures, inligtingstukke en vorms wat in die drie kontekste voorkom. In die opnamenavorsing-gebaseerde studie het 506 respondente ʼn kwantitatiewe vraelys wat die bruikbaarheid, verstaanbaarheid, en ervaring van die brosjures, inligtingstukke en vorms gemeet het, voltooi. Die vraelys het ook respondente se demografiese inligting vasgevang. Die resultate van die studie dui aan dat daar ʼn verband is tussen die konteks waarbinne ʼn gewonetaaldokument gesitueer is en die bruikbaarheid, verstaanbaarheid, en ervaring van die respondente van gewonetaaldokumente. Die komplekse aard van finansiële en regskontekste speel ’n temperende rol ten opsigte van die verstaanbaarheid en ervaring van die respondente van gewonetaaldokumente terwyl gewonetaaldokumente in die mediese konteks die beste gevaar het in terme van verstaanbaarheid en respondente die beste ervaring met die dokumente in die mediese konteks gehad het. Die analise van die verhouding tussen buitetekstuele faktore en bruikbaarheid, verstaanbaarheid, en ervaring dui aan dat daar nie ʼn verhouding is tussen bruikbaarheid en enige van die buitetekstuele faktore nie, maar dat daar ʼn verhouding is tussen kwalifikasievlak, variëteit van Afrikaans en betrokkenheid en verstaanbaarheid, en dat daar ʼn verhouding is tussen kwalifikasievlak, betrokkenheid en huistaal en ervaring. Toekomstige studies kan hierdie verhoudings verder bestudeer.
Description
Thesis (PhD)--Stellenbosch University, 2023.
Keywords
Use of plain language