The right to tenure security of farmland occupiers in South Africa and Zimbabwe : reviewing the potential impact of expropriation
Date
2022-12
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Stellenbosch : Stellenbosch University
Abstract
ENGLISH ABSTRACT: According to section 25(6) of the Constitution of the Republic of South Africa, persons, like occupiers, whose tenure of land is insecure as a result of past racially discriminatory laws must have legally secure tenure. To strengthen section 25(6) of the Constitution, section 25(9) mandates the South African Parliament to enact legislation that guarantees legally secure tenure on farmland. In this understanding, the Extension of Security of Tenure Act 62 of 1997 (ESTA) was enacted to strengthen occupiers’ tenure security. However, the issue of occupiers’ tenure insecurity remains a problem, despite the government’s effort to ensure legally secure tenure for this vulnerable group. Occupiers’ existing tenure insecurity is likely to be further affected by the expropriation of farmland, which may result from the Parliament of South Africa’s proposed move towards land expropriation without compensation. In light of the possibility of farmland expropriation, this thesis explores the potential effect of such expropriation on occupiers’ constitutional right to legally secure tenure, as it is often excluded from consideration despite the role that occupiers play on farmland. This thesis examines the meaning of the right to secure tenure for occupiers by unpacking the content of the right to legally secure tenure. Additionally, this thesis considers the silence of the Constitution and ESTA on the protection of occupiers’ tenure rights in the context of expropriation and the effects thereof to understand the extent of occupiers’ vulnerability. This thesis further examines the need for an amendment of relevant laws to better protect occupiers’ tenure rights in instances where expropriation occurs. Finally, an investigation into how expropriation has affected (and continues to affect) tenure security of occupiers living on farmland in Zimbabwe is conducted to provide guidelines in light of the South African context, on how to ensure that occupiers’ tenure rights remain protected where expropriation occurs. Subsequent to the examination of the potential impact that expropriation has on occupiers’ tenure rights, this thesis concludes that section 25(6) of the Constitution and ESTA do not afford occupiers a right to tenure security that provides sufficient protection to occupiers when property is expropriated.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Volgens artikel 25(6) van die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika moet persone, soos okkupeerders, wie se besit van grond onseker is as gevolg van vorige rassediskriminerende wette, 'n regsveilige verblyfreg hê. Om artikel 25(6) van die Grondwet te versterk, gee artikel 25(9) die Suid-Afrikaanse Parlement opdrag om wetgewing uit te voer wat wetlik veilige verblyfreg op plaasgrond waarborg. In hierdie begrip is die Wet op Uitbreiding van Sekerheid van Verblyfreg 62 van 1997 (ESTA) uitgevaardig om okkupeerders se verblyfsekerheid te versterk. Die kwessie van okkupeerders se verblyfregonsekerheid bly egter 'n probleem, ten spyte van die regering se poging om wetlik veilige verblyfreg vir hierdie kwesbare groep te verseker. Okkupeerders se bestaande verblyfregonsekerheid sal waarskynlik verder geraak word deur die onteiening van plaasgrond, wat kan voortspruit uit die Parlement van Suid-Afrika se voorgestelde skuif na grondonteiening sonder vergoeding. In die lig van die moontlikheid van plaasgrondonteiening, ondersoek hierdie tesis die potensiële effek van sodanige onteiening op okkupeerders se grondwetlike reg om wetlik te verseker verblyfreg, aangesien dit dikwels van oorweging uitgesluit word ten spyte van die rol wat okkupeerders van plaasgrond speel. Hierdie tesis ondersoek die betekenis van die reg om verblyfreg vir okkupeerders te verseker deur die inhoud van die reg op wetlik versekerde verblyf uit te pak. Daarbenewens oorweeg hierdie tesis die stilswye van die Grondwet en ESTA oor die beskerming van okkupeerders se verblyfregte in die konteks van onteiening en die gevolge daarvan om die omvang van okkupeerders se kwesbaarheid te verstaan. Hierdie tesis ondersoek verder die behoefte aan 'n wysiging van relevante wette om okkupeerders se verblyfregte beter te beskerm in gevalle waar onteiening plaasvind. Laastens word 'n ondersoek gedoen na hoe onteiening verblyfsekerheid van okkupeerders wat op plaasgrond in Zimbabwe geraak het (en steeds beïnvloed) om riglyne te verskaf in die lig van die SuidAfrikaanse konteks, oor hoe om te verseker dat okkupeerders se verblyfregte beskerm bly waar onteiening voorkom. Na die ondersoek na die potensiële impak wat onteiening op okkupeerders se verblyfregte het, kom hierdie tesis tot die gevolgtrekking dat artikel 25(6) van die Grondwet en ESTA nie aan okkupeerders 'n reg op verblyfsekerheid bied wat voldoende beskerming aan okkupeerders bied wanneer eiendom onteien word nie.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Volgens artikel 25(6) van die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika moet persone, soos okkupeerders, wie se besit van grond onseker is as gevolg van vorige rassediskriminerende wette, 'n regsveilige verblyfreg hê. Om artikel 25(6) van die Grondwet te versterk, gee artikel 25(9) die Suid-Afrikaanse Parlement opdrag om wetgewing uit te voer wat wetlik veilige verblyfreg op plaasgrond waarborg. In hierdie begrip is die Wet op Uitbreiding van Sekerheid van Verblyfreg 62 van 1997 (ESTA) uitgevaardig om okkupeerders se verblyfsekerheid te versterk. Die kwessie van okkupeerders se verblyfregonsekerheid bly egter 'n probleem, ten spyte van die regering se poging om wetlik veilige verblyfreg vir hierdie kwesbare groep te verseker. Okkupeerders se bestaande verblyfregonsekerheid sal waarskynlik verder geraak word deur die onteiening van plaasgrond, wat kan voortspruit uit die Parlement van Suid-Afrika se voorgestelde skuif na grondonteiening sonder vergoeding. In die lig van die moontlikheid van plaasgrondonteiening, ondersoek hierdie tesis die potensiële effek van sodanige onteiening op okkupeerders se grondwetlike reg om wetlik te verseker verblyfreg, aangesien dit dikwels van oorweging uitgesluit word ten spyte van die rol wat okkupeerders van plaasgrond speel. Hierdie tesis ondersoek die betekenis van die reg om verblyfreg vir okkupeerders te verseker deur die inhoud van die reg op wetlik versekerde verblyf uit te pak. Daarbenewens oorweeg hierdie tesis die stilswye van die Grondwet en ESTA oor die beskerming van okkupeerders se verblyfregte in die konteks van onteiening en die gevolge daarvan om die omvang van okkupeerders se kwesbaarheid te verstaan. Hierdie tesis ondersoek verder die behoefte aan 'n wysiging van relevante wette om okkupeerders se verblyfregte beter te beskerm in gevalle waar onteiening plaasvind. Laastens word 'n ondersoek gedoen na hoe onteiening verblyfsekerheid van okkupeerders wat op plaasgrond in Zimbabwe geraak het (en steeds beïnvloed) om riglyne te verskaf in die lig van die SuidAfrikaanse konteks, oor hoe om te verseker dat okkupeerders se verblyfregte beskerm bly waar onteiening voorkom. Na die ondersoek na die potensiële impak wat onteiening op okkupeerders se verblyfregte het, kom hierdie tesis tot die gevolgtrekking dat artikel 25(6) van die Grondwet en ESTA nie aan okkupeerders 'n reg op verblyfsekerheid bied wat voldoende beskerming aan okkupeerders bied wanneer eiendom onteien word nie.
Description
Thesis (LLM)--Stellenbosch University, 2022.