Religie en macht : theoretische invalshoeken in verband met het Nieuwe Testament
Date
2012-01
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
AOSIS Publishing
Abstract
INLEIDING: Het motto van mijn bijdrage heeft betrekking op goddelijke macht, de macht van het woord.
Het citaat van Hebreeën heeft een geweldige impact, maar het is duidelijk dat de effectiviteit
van het woord van God afhankelijk is van mensen. De Hollywood komedie Bruce Almighty
illustreert dat op prachtige wijze. Bruce Almighty handelt over een mens die een tijd lang Gods
werk waarneemt. De film illustreert hoe religie nauw verbonden is met macht. De plot draait om
de weinig succesvolle plaatselijke tv-verslaggever Bruce Nolan (gespeeld door Jim Carrey). Het
waarnemen van Gods baan is een spirituele ervaring voor Bruce, waarbij hij leert – met Gods
hulp – om een mens te worden die verantwoord leeft. Maar Bruce is aan het begin van de film een
loser en een cynicus. In een van de eerste scènes zet Bruce zijn vriendin Grace (Jennifer Anniston)
af op een plek waar mensen bloed doneren. Bruce maakt daarbij het geven van bloed ten bate van
anderen belachelijk. Niettemin geeft Grace hem een cadeautje, een snoer gebedskralen gemaakt
door de kinderen van het kinderdagverblijf waar zij werkt. De volgende scènes laten de ene
ramp na de andere zien voor Bruce, die God blijft provoceren en de boodschappen die God hem
stuurt negeert. Bruce maakt een puinhoop van een reportage bij de Niagara Watervallen, wordt
ontslagen en krijgt een verkeersongeluk precies op het moment waarop hij de gebedskralen zoekt
die onder zijn dashboard gevallen zijn. Terwijl hij naast zijn beschadigde auto aan de kust staat,
gooit hij de gebedskralen in het water met een niet mis te verstaan gebaar. De conclusie is evident:
er is geen geloof voor Bruce als er geen macht is. De keerzijde van deze negatieve conclusie wordt
duidelijk wanneer Bruce uiteindelijk toch met God in contact komt en diens aanbod om zijn werk
over te nemen accepteert. De daarop volgende scènes laten zien wat er gebeurt wanneer Bruce
optreedt als God. Hij oefent constant macht uit, voornamelijk ten bate van zichzelf, om de anchor
man van zijn omroep te worden. Hij intervenieert in de natuur en de geschiedenis en manipuleert
mensen en dieren. Eerst geniet hij van zijn macht, maar later beseft hij dat hij afhankelijk is van de
inzet van mensen en dat hij niet in kan gaan tegen hun vrije wil. De wisselwerking van macht en religie is ook prominent aanwezig in het Nieuwe Testament.
Wat bedoelen we met macht wanneer we dit begrip in het Nieuwe Testament analyseren? Hoe
kunnen we macht op een zinvolle wijze definiëren en welke vergezichten gaan er voor ons open
wanneer we de dynamiek van macht in het Nieuwe Testament bestuderen?
Description
This article was initially presented as a paper at the NavNUT Conference ‘Mag in die Nuwe Testament’, 16−19 January 2011 at the University of Stellenbosch, South Africa.a
This contribution is the slightly adapted introductory lecture given at the conference on Power and the New Testament held in Stellenbosch from 16−18 January 2011. It offers (1) a survey of some of the relevant scholarly contributions on the concept of power and the nexus of power and religion, and (2) a brief discussion of possible avenues for analysing the theme of power in New Testament passages.
CITATION: Van Henten, J. W. 2012. Religie en macht : theoretische invalshoeken in verband met het Nieuwe Testament. HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 68(1): 1-8, doi: 10.4102/hts.v68i1.1068.
The original publication is available at http://www.hts.org.za
This contribution is the slightly adapted introductory lecture given at the conference on Power and the New Testament held in Stellenbosch from 16−18 January 2011. It offers (1) a survey of some of the relevant scholarly contributions on the concept of power and the nexus of power and religion, and (2) a brief discussion of possible avenues for analysing the theme of power in New Testament passages.
CITATION: Van Henten, J. W. 2012. Religie en macht : theoretische invalshoeken in verband met het Nieuwe Testament. HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 68(1): 1-8, doi: 10.4102/hts.v68i1.1068.
The original publication is available at http://www.hts.org.za
Keywords
Religion, Bible. New Testament, Power (Christian theology)
Citation
Van Henten, J. W. 2012. Religie en macht : theoretische invalshoeken in verband met het Nieuwe Testament. HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 68(1): 1-8, doi: 10.4102/hts.v68i1.1068