Psychobiological correlates of distress in pregnancy
Date
2011-03
Authors
Roos, Annerine
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Stellenbosch : University of Stellenbosch
Abstract
ENGLISH ABSTRACT: Pregnancy is often accompanied by distressing psychological symptoms such as anxiety. These symptoms may result from changes in cognitive-affective processing, which in turn reflect hormonal changes during this time. However, findings on associations between psychological distress, cognitive-affective changes and hormones have been inconsistent. Furthermore, few studies have investigated the neural circuitry underlying distress and cognitive-affective processing in pregnancy. The prefrontal cortex (PFC) plays a specific role in regulating emotion. Determining the relationship between these changes in cognitive-affective processing and in prefrontal circuitry is important, given the high prevalence of depressive and anxiety disorders in pregnancy. The overall objective of this study was to investigate distressing psychological symptoms and their association with cognitive-affective processes and neurobiological changes over the course of pregnancy.
Pregnant women with low risk singleton pregnancies were recruited from Midwife Obstetric Units in the Western Cape. Non-pregnant healthy controls were also recruited from the same demographic area. Distress levels were assessed using the K-10, Spielberger State -Trait Inventory, and Perceived Stress Scale. Subjectively experienced cognitive ability was asked about. Objective cognitive ability was assessed using standardized neuropsychological tests. Selective attention to threat such as fear and anger was assessed using a Facial Stroop Task. Neural circuitry was assessed using Near-Infrared Spectroscopy while viewing dynamic emotional facial expressions of threat (Emotion Recognition Task). Glucocorticoid (cortisol) and gonadal hormonal levels (estrogen, progesterone, and testosterone) were also determined at each trimester of pregnancy. Associations between distressing psychological symptoms, cognitive-affective processes and neurobiology were assessed using standard statistical methods. The main findings to emerge from this research were that,
1. pregnant women had significantly higher trait anxiety at trimester 2, compared to trimester 1 of pregnancy;
2. compared to non-pregnant women, pregnant women paid significantly more attention to fearful faces across trimesters, suggesting altered cognitive-affective processing in pregnancy compared to non-pregnancy;
3. pregnant women demonstrated significantly increased PFC activation in response to fearful and angry faces (all trimesters) that was particularly evident at trimester 2;
4. the PFC activation was, across trimesters, significantly correlated with distress and selective attention to threat; and
5. the PFC activation was, across trimesters, also significantly associated with increased glucocorticoid and gonadal hormone levels.
The main findings of this study are consistent with previous literature insofar as distress has previously been associated with altered cognitive-affective processing and prefrontal cortex activation, but extend it by showing that emotional regulation is altered in pregnancy compared to the non-pregnant state. These data provide an important insight into distressing psychological symptoms and their associations with cognitive-affective processes, and changes in neural circuitry and in hormone levels in pregnancy. These findings are also the first to show that structures involved in emotional processing (e.g. the PFC) also play a role in the regulation of affect in pregnancy. Future research should explore the causal mechanisms underlying altered emotional regulation in pregnancy, and include pregnant women that are clinically depressed or anxious as comparison subjects.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Swangerskap word dikwels geassosieër met stres-veroorsakende sielkundige simptome soos angstigheid. Hierdie simptome mag die gevolg wees van veranderinge in kognitief-affektiewe prosessering, wat op sy beurt mag dui op hormonale veranderinge. Bevindinge oor assosiasies tussen sielkundige stres, kognitief-affektiewe prosessering en hormone is tot dusver onbeslis. Voorts was min studies gerig op die neurologiese meganika onderliggend aan stres en kognitief-affektiewe prosessering tydens swangerskap. Die prefrontale korteks (PFK) het 'n spesifieke rol in die regulering van emosie. Die bepaling van spesifieke assosiasies tussen veranderinge in kognitief-affektiewe prosessering en in prefrontale regulering is belangrik, gegewe die hoë voorkoms van toestande soos depressie en angssteurings tydens swangerskap. Die doel met hierdie studie was 'n ondersoek na assosiasies tussen stres-veroorsakende sielkundige simptome, kognitief-affektiewe prosesse en neurobiologie tydens swangerskap. Swanger vroue met lae risiko enkel-swangerskappe is gewerf by klinieke in Wes-Kaapland. Gesonde nie-swanger vroue is uit dieselfde omgewing gewerf as kontroles. Angs-vlakke is geevalueer met behulp van die K-10; die Spielberger State-Trait Inventory en die Perceived Stress Scale. Vrae is tydens ondersoeke gevra oor subjektief-ervaarde kognitiewe vermoë. Voorts is kognitiewe vermoë geëvalueer met behulp van gestandardiseerde neurosielkundige toetse. Hierbenewens is selektiewe aandag aan bedreigende gesigte wat vrees en woede toon, geëvalueer met behulp van 'n Facial Stroop Task. Neurologiese funksie is geëvalueer met gebruik van Na-Infrarooi Spektroskopie terwyl dinamiese bedreigende emosionele gesigsuitdrukkings vertoon is (Emotion Recognition Task). Gluko-kortikoïed (kortisol) en geslagshormoonvlakke (estrogeen, progesteroon, en testosteroon) is gemeet tydens elke trimester. Verwantskappe tussen stresvolle simptome, kognitief-affektiewe prosessering en neurobiologie is geëvalueer met standaard statistiese metodes. Die hoofbevindinge het op die volgende gedui: 1. swanger vroue het betekenisvolle hoër trait angs-vlakke getoon in trimester 2, vergeleke met trimester 1; 2. vergeleke met nie-swanger vroue, het swanger vroue beduidend meer aandag geskenk aan angstige gesigsuitdrukkings tydens elke trimester wat mag dui op veranderde kognitief-affektiewe prosessering tydens swangerskap vergeleke met nie-swangerskap; 3. swanger vroue het beduidend hoër PFK aktivering getoon teenoor angstige en kwaai gesigte in alle trimesters, maar veral in trimester 2; 4. swanger vroue se PFK aktivering het, in alle trimesters, beduidend gekorreleer het met stres-vlakke en selektiewe aandag teenoor bedreigende stimuli; en 5. swanger vroue se PFK aktivering het, in alle trimesters, ook 'n beduidende verwantskap getoon met verhoogde gluko-kortikoïed en geslagshormoonvlakke. Die hoofbevindinge in hierdie studie stem ooreen met vorige literatuur wat aangedui het dat daar 'n verband is tussen stres en veranderinge in kognitief-affektiewe prosessering en in prefrontale korteks aktivering, maar dui verder op veranderinge in emosionele regulering tydens swangerskap vergeleke met nie-swangerskap. Die data bied 'n belangrike insig in stres-veroorsakende sielkundige simptome; hul verwantskap met kognitief-affektiewe prosesse; veranderinge in neurologiese netwerke; en veranderinge in hormoonvlakke tydens swangerskap. Sover bekend is dit ook die eerste keer bevind dat strukture wat betrokke is by emosionele prosessering (bv. die PFK), ook betrokke is in die regulering van emosie tydens swangerskap. Dit is belangrik dat toekomstige navorsing die onderliggende meganismes wat veranderinge in emosionele regulering teweeg bring, ondersoek. Verdere ondersoek om hierdie veranderinge in swanger depressie-lyers of diegene met angssteurings te vergelyk is ook van belang.
AFRIKAANSE OPSOMMING: Swangerskap word dikwels geassosieër met stres-veroorsakende sielkundige simptome soos angstigheid. Hierdie simptome mag die gevolg wees van veranderinge in kognitief-affektiewe prosessering, wat op sy beurt mag dui op hormonale veranderinge. Bevindinge oor assosiasies tussen sielkundige stres, kognitief-affektiewe prosessering en hormone is tot dusver onbeslis. Voorts was min studies gerig op die neurologiese meganika onderliggend aan stres en kognitief-affektiewe prosessering tydens swangerskap. Die prefrontale korteks (PFK) het 'n spesifieke rol in die regulering van emosie. Die bepaling van spesifieke assosiasies tussen veranderinge in kognitief-affektiewe prosessering en in prefrontale regulering is belangrik, gegewe die hoë voorkoms van toestande soos depressie en angssteurings tydens swangerskap. Die doel met hierdie studie was 'n ondersoek na assosiasies tussen stres-veroorsakende sielkundige simptome, kognitief-affektiewe prosesse en neurobiologie tydens swangerskap. Swanger vroue met lae risiko enkel-swangerskappe is gewerf by klinieke in Wes-Kaapland. Gesonde nie-swanger vroue is uit dieselfde omgewing gewerf as kontroles. Angs-vlakke is geevalueer met behulp van die K-10; die Spielberger State-Trait Inventory en die Perceived Stress Scale. Vrae is tydens ondersoeke gevra oor subjektief-ervaarde kognitiewe vermoë. Voorts is kognitiewe vermoë geëvalueer met behulp van gestandardiseerde neurosielkundige toetse. Hierbenewens is selektiewe aandag aan bedreigende gesigte wat vrees en woede toon, geëvalueer met behulp van 'n Facial Stroop Task. Neurologiese funksie is geëvalueer met gebruik van Na-Infrarooi Spektroskopie terwyl dinamiese bedreigende emosionele gesigsuitdrukkings vertoon is (Emotion Recognition Task). Gluko-kortikoïed (kortisol) en geslagshormoonvlakke (estrogeen, progesteroon, en testosteroon) is gemeet tydens elke trimester. Verwantskappe tussen stresvolle simptome, kognitief-affektiewe prosessering en neurobiologie is geëvalueer met standaard statistiese metodes. Die hoofbevindinge het op die volgende gedui: 1. swanger vroue het betekenisvolle hoër trait angs-vlakke getoon in trimester 2, vergeleke met trimester 1; 2. vergeleke met nie-swanger vroue, het swanger vroue beduidend meer aandag geskenk aan angstige gesigsuitdrukkings tydens elke trimester wat mag dui op veranderde kognitief-affektiewe prosessering tydens swangerskap vergeleke met nie-swangerskap; 3. swanger vroue het beduidend hoër PFK aktivering getoon teenoor angstige en kwaai gesigte in alle trimesters, maar veral in trimester 2; 4. swanger vroue se PFK aktivering het, in alle trimesters, beduidend gekorreleer het met stres-vlakke en selektiewe aandag teenoor bedreigende stimuli; en 5. swanger vroue se PFK aktivering het, in alle trimesters, ook 'n beduidende verwantskap getoon met verhoogde gluko-kortikoïed en geslagshormoonvlakke. Die hoofbevindinge in hierdie studie stem ooreen met vorige literatuur wat aangedui het dat daar 'n verband is tussen stres en veranderinge in kognitief-affektiewe prosessering en in prefrontale korteks aktivering, maar dui verder op veranderinge in emosionele regulering tydens swangerskap vergeleke met nie-swangerskap. Die data bied 'n belangrike insig in stres-veroorsakende sielkundige simptome; hul verwantskap met kognitief-affektiewe prosesse; veranderinge in neurologiese netwerke; en veranderinge in hormoonvlakke tydens swangerskap. Sover bekend is dit ook die eerste keer bevind dat strukture wat betrokke is by emosionele prosessering (bv. die PFK), ook betrokke is in die regulering van emosie tydens swangerskap. Dit is belangrik dat toekomstige navorsing die onderliggende meganismes wat veranderinge in emosionele regulering teweeg bring, ondersoek. Verdere ondersoek om hierdie veranderinge in swanger depressie-lyers of diegene met angssteurings te vergelyk is ook van belang.
Description
Thesis (PhD (Psychiatry))--University of Stellenbosch, 2011.
Keywords
Pregnancy, Psychological distress, Cognitive-affective processing, Neural correlates, Dissertations -- Psychiatry, Theses -- Psychiatry