Antjie Krog as kulturele bemiddelaar : aspekte van haar skrywerspostuur in die Lae Lande

Date
2019-06-10
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
LitNet
Abstract
Hierdie artikel ondersoek Antjie Krog se rol as kulturele bemiddelaar van Suid-Afrika en Afrikaans in die Lae Lande. Daar word gekies vir ’n betreklik ruim omskrywing van kulturele bemiddelaar as ’n persoon wat aktief is oor talige, artistieke en geografiese grense heen in komplekse veelrigtingprosesse om tussen tale en kulture te bemiddel. Krog se rol as kulturele bemiddelaar word verder nagegaan met behulp van die literêr-sosiologiese begrip postuur, wat volgens Alain Viala (2016) verwys na ’n skrywer se algemene manier van skrywer wees in ’n bepaalde omgewing. Die begrip is verder omskryf deur Jérôme Meizoz (2010) wat daarop wys dat die vorming van ’n skrywer se postuur ’n interaktiewe proses is waarby ’n verskeidenheid van rolspelers (soos uitgewers, joernaliste, kritici en biograwe) betrokke is. Hy onderskei verder tussen die rol wat ’n skrywer se diskoers (die tekstuele selfbeeld van die skrywer) en gedrag (openbare optredes, onderhoude, klere, toebehore, gedrag) speel in die vorming van ’n bepaalde postuur. Daar word ook verwys na Liesbet Korthals Altes (2010) wat Meizoz se terme aangepas het en verwys na ’n skrywer se diskursiewe etos (’n skrywer se tekste) en niediskursiewe etos (’n skrywer se optredes, gedrag, voorkoms, en so meer). In ’n poging om te bepaal wat Antjie Krog se rol as bemiddelaar in die Lae Lande is, word haar skrywerskap in drie fases verdeel waarin daar sprake is van ’n skrywerspostuur wat in die loop van tyd ’n bepaalde verandering en nuansering ondergaan as gevolg van kontekstuele faktore. Daar word geargumenteer dat Krog in die periode van 1970 tot 1995 die postuur van dissidente en transgressiewe skrywer aanneem, in die periode 1995 tot 2000 die postuur van medepligtige skrywer, openbare intellektueel en podiumkunstenaar, en in die periode 2000 tot 2018 die postuur van interverbonde skrywer wat steeds aktief is as openbare intellektueel en podiumkunstenaar. Aan die hand van hierdie indeling word daar ’n oorsig gegee van Krog se bemiddelingspraktyke in die Lae Lande en op bepaalde eienskappe en ontwikkelings gewys. Daar word ook beklemtoon dat die begrip postuur ’n betreklik beskeie literêre werktuig is met ’n beperkte nut en dat die inneem van ’n bepaalde postuur nie noodwendig ’n berekende proses is nie, maar dikwels ’n organiese ontwikkeling wat met veranderende kontekste verband hou.
This article investigates Antjie Krog’s role as cultural mediator of South Africa and Afrikaans in the Low Countries. The concept of a cultural mediator is prominent in translation studies, and also in the context of literary translation, where the focus has fallen on the role that a variety of “actors” (such as writers, translators, publishers, editors, agents, booksellers, reviewers, journalists, etc.) play in mediating between languages and cultures. The methodological choice in this article is for a relatively broad understanding of a cultural mediator as a person who is active across linguistic, artistic and geographical boundaries and who is involved in complex multi-directional processes in order to mediate between languages and cultures. According to this view cultural mediators often occupy strategic positions in large networks: they can be active on the levels of production, circulation, transformation or reception, can use different languages to achieve different aims and play a variety of roles that often overlap. They are often the carriers of a double cultural identity and feel a responsibility with regard to a specific culture and literature.
Description
CITATION: Viljoen, L. 2019. Antjie Krog as kulturele bemiddelaar : aspekte van haar skrywerspostuur in die Lae Lande. LitNet Akademies, 16(2):47-78.
The original publication is available at https://www.litnet.co.za
Keywords
krog, Krog, Antjie
Citation
Viljoen, L. 2019. Antjie Krog as kulturele bemiddelaar : aspekte van haar skrywerspostuur in die Lae Lande. LitNet Akademies, 16(2):47-78.